De Tempel, den Haag
De prachtige formele entree van de voormalige HCB. De neo-klassieke gevel maakt de bijnaam 'de Tempel' begrijpelijk. Een naam die nu wordt omgetoverd tot 'de Tempel der Duurzaamheid'.
De Tempel, den Haag
De Tempel, ooit een bankgebouw van de Haagsche Combinatie Bank, is jarenlang als discotheek gebruik. Hier gefotografeerd vanuit de Prins Hendrikstraat is te zien waarom de disco zich de Tempel noemde.
De Tempel, den Haag
Het uitzicht op het Prins Hendrikplein, onlangs door de Gemeente Den Haag nog prettig opgeknapt.
De Tempel, den Haag
Tijdens de restauratie: alle latere toevoegingen, blinderingen en (akoustische) isolatie is verwijderd.
De Tempel, den Haag
Vanuit de kelder naar boven gekeken. Het daklicht is weer naar voren gekomen. Het glas-in-lood raam zal weer gaan stralen als het dak van de achtergelegen patio weer open is.
De Tempel, den Haag
Trappenhuis, balustrade en de ruimte op de eerste etage. Tijdens de restauratie.
De Tempel, den Haag
De entreehal, noch tijdens de restauratie. Het smeedwerk voor het trappenhuis is oorspronkelijk, en zal behouden blijven.
De Tempel, den Haag
Het trappenhuis na de ingreep. Het glas-in-lood raam met de provincien (nog zonder Flevoland) straalt weer.
De Tempel, den Haag
Het trappenhuis na de ingreep. Het glas-in-lood raam met de provincien (nog zonder Flevoland) straalt weer.
De Tempel, den Haag
De kluis in de kelder is omgebouwd tot depot. De oorspronkelijke kluisdeur is helaas niet meer gangbaar, en veel te zwaar om dagelijks te gebruiken. De meer recente kluisdeur is behouden.
De Tempel, den Haag
De ledenradiator achter de oorspronkelijke omkasting is verwijderd: hier staat nu een laag-temperatuur convector in.
De Tempel, den Haag
De ornamenten zijn hersteld. Deels zelfs gekopieerd.
De Tempel, den Haag
Een houten leuning als begin voor de trap naar boven. Natuursteen voor de trap naar beneden.
De Tempel, den Haag
Principeopbouw van de gevel. In de praktijk is ervoor gekozen om het watervoerende net niet in de negge toe te passen. Uit simulaties van warmtestromen en vochttransport bleek dat het niet vereist was. In de uitvoering was het ook veel eenvoudiger.
De Tempel, den Haag
De oorspronkelijke ketel. Omgebouwd van olie naar gas. Hier viel natuurlijk al een flinke CO2-reductie te behalen.
De Tempel, den Haag
De nieuwe installatie, voor verwarming en koeling. De opstorting van de oorspronkelijke ketel is nog altijd te zien.
De Tempel, den Haag
De bijeenkomstruimte. Veel in gebruik: schoolklassen bezoeken zeer regelmatig deze dienst. Daarnaast gebruikt de Gemeente Den Haag de Duurzame Tempel graag voor haar bijeenkomsten.
De Tempel, den Haag
Eén van de werkkamers. De oorspronkelijke lambrizering is teruggeplaatst, voor het watervoerende net. Door de warmtestraling van vloer en gevels zijn radiatoren overbodig. Onder de ramen staan nu dan ook vitrines met Haagse bodemschatten.
De Tempel, den Haag
De Bibliotheek. Tevens aanlandplek voor de vele vrijwilligers van de archeologische dienst. In de stalen raamkozijnen zit enkel isolatieglas - niet zo zeer vanwege de energieprestatieverbetering, als wel voor het comfort en omdat dit glas slagvast is. De bodemschatten die in dit gebouw liggen zijn immers uniek & onvervangbaar.
De Tempel, den Haag
Vitrines tussen werkkamers en bibliotheek zijn transparant. Zo zijn de ruimtes visueel verbonden, fysiek en ruimtelijk gescheiden.
De Tempel, den Haag
De vitrine bezien vanuit een werkkamer.
De Tempel, den Haag
Het daklicht van onderaf gezien.
Informatie
- programma: Kantoor, depot en onderzoekslocatie
- plaats: Den Haag
- opdrachtgever: Aurelius
- BVO: 2500 m2
- opdracht: juli 2009
- start bouw: sept 2009
- oplevering: begin 2010
- in samenwerking met: Ingenieursbureau Den Haag, local, Roodenburg installatiebedrijf, DGMR – Den Haag
- projectarchitect: Martijn de Gier
- fotografie: Pieter Kers, kb
ng - externe links:
Projectomschrijving
Kan dit gebouw wat duurzamer? – Dat is de vraag die bij ons werd neergelegd. De Tempel is voorzien van een energielabel F, wat de verhuur wat lastig maakte. Ja, zelfs A is mogelijk, wisten wij. Immers dit is het doel van WarmBouwen, een concept wat wij ontwikkelden, ter verduurzaming van vastgoed zonder overmatig gebruik van isolatie.
Dat WarmBouwen dé oplossing is voor veel van dit soort gebouwen, dat hadden ook LOCAL en DGMR reeds geconstateerd: de slechte energiebalans kan worden hersteld, maar architectonisch, bouwfysisch en bouwhistorisch waardevolle elementen kunnen worden behouden. Daarmee zijn conventionele middelen vaak ontoereikend, zeker in de Tempel. Zo kan ruimtelijk en economisch verantwoord worden verbeterd.
Door WarmBouwen toe te passen, hoeft in de tempel nauwelijk isolatie te worden toegepast. De vochtbalans wordt niet verstoord. De architectuur blijft in zijn waarde, van binnen en van buiten. Het rijksmonument wordt klaargestoomd voor de toekomst, zonder concessies te doen aan comfort, energieverbruik, en monumentale waarde.
Voor meer uitleg over hoe Warm Bouwen werkt: www.warmbouwen.nl.